Το Σχολείο και τα μάτια μας!

Οι εκπαιδευτικές σεζόν είναι πια μαρτύριο...

Το Δημόσιο Σχολείο εκπέμπει sos. Δεν είναι η απαξίωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας ούτε η πλήρης διάβρωση του βασικού εκπαιδευτικού θεσμού της χώρας, δεν είναι ούτε η ολοκληρωτική απουσία παιδείας υπό την ευρύτερη έννοια της λέξης μήτε η ριζική αποδιοργάνωση του κλάδου των εκπαιδευτικών.

Σημαντικότατα όλα, αλλά το ότι η παιδεία μιας χώρας εμπορευματοποιείται συστηματικά με απώτερο σκοπό την εξοικονόμηση δαπανών με κινδύνους και συνέπειες αρνητικότατες για το μέλλον των μαθητών και της κοινωνίας είναι μία θυσία που οφείλουμε να μην κάνουμε.

Αν εξαιτίας των μνημονιακών πολιτικών επιτρέψουμε ο βασικότερος φορέας κοινωνικοποίησης, το σχολείο, που αγκαλιάζει τα παιδιά στα πρώτα τους βήματα να καταντήσει επιχείριση προκειμένου το Δημόσιο να γλιτώσει (φεύ!) έξοδα, θα είμαστε οριστικά χαμένοι και υπόλογοι απέναντι στα παιδιά μας. Κατ' αρχάς, κυβέρνηση που περικόπτει από την παιδεία σε περίοδο κρίσης και αξιών δεν έχει γνώμονα το συλλογικό καλό, αλλά ειδικά η ελληνική δρα σε όνομα και για λογαριασμό ιδιωτικών ή μεμονωμένων συμφερόντων. Αυτό που γίνεται στην παιδεία, σήμερα, το βαφτίζει εξορθολογισμό μόνο ο ψηφοφόρος της ΝΔ, οι καθηγητές της παραπαιδείας, οι ιδιοκτήτες φροντιστηρίων και παντός είδους κλινικά κουτός ή ανενημέρωτος.

Το πολυσυζητημένο θέμα της "αξιολόγησης". Το Υπουργείο λέει στόχος είναι η αναβάθμιση των σχολείων. Κατ' ουσίαν, πρόκειται για διαδικασία που αποβλέπει μέσα από τις δοκιμασίες με επισφαλή κριτήρια στην διάκριση των σχολείων, ώστε να καταταγούν σε κατηγορίες. Αποτέλεσμα; Οι δάσκαλοι και οι μαθητές θα βρίσκονται σε διαρκή αθέμιτο ανταγωνισμό ουσιαστικά, οι μεν με τον ίδιο τον κλάδο τους, οι δε μεταξύ τους. Η αξιολόγηση που προωθεί η κυβέρνηση είναι μια διαδικασία άσκοπης και στημένης χρονοτριβής, ώστε μέσα από την μισθολογική στασιμότητα των εκπαιδευτικών, να προκύψουν οι νέοι απολυμένοι και τα νέα θύματα της διαθεσιμότητας.

Τί σημαίνει τελικά το "Νέο Λύκειο"; Άλλαξε ο τρόπος προαγωγής από τάξη σε τάξη και υποχρεώθηκαν οι μαθητές να διαβάζουν άπειρη ύλη για τις εξετάσεις λόγω της Τράπεζας των Θεμάτων. Ανεπίσημος στόχος του Υπουργείου είναι ξεκάθαρα η μείωση των μαθητών. Πού σπρώχνει η Τράπεζα Θεμάτων τους μαθητές; Στο νέο Νόμο 4186/13 με τον οποίο οι μαθητές που ωθούνται εκεί θα μαθαίνουν σε κάποιες σχολές, ΣΕΚ όπως λέγονται, μία τέχνη χωρίς να παίρνουν απολυτήριο λυκείου και θα μαθητεύουν πρίν τα 18 σε εργοδότη χωρίς φυσικά να απολαμβάνουν δικαιώματα εργαζομένου και με αποδοχές-χαρτζιλίκι. Η Τράπεζα Θεμάτων αύξησε τους μεταξεταστέους από 4,2% το 2013 σε 16% τελικά φέτος, ενώ τα φροντιστήρια παρατήρησαν αύξηση των μαθητών τους κατά 15%.

Όταν στην Ευρώπη ο μέσος όρος δαπανών για την παιδεία είναι 5,5% επί του ΑΕΠ, στην Ελλάδα του Σαμαρά και των Μνημονίων φέτος αναμένονται οι δαπάνες για την παιδεία να φτάσουν στο 1,9% επί του ΑΕΠ. Περαιτέρω, διαλύονται οι σχολικές βιβλιοθήκες, τα κέντρα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και επαγγελματικού προσανατολισμού (τα τελευταία πράγματι γιατί να σε συμβουλέψουν, για το πώς θα μείνεις καλύτερα άνεργος;). Καταργούνται η ενισχυτική διδασκαλία στα Γυμνάσια και η πρόσθετη διδακτική στήριξη στα Λύκεια. Επίσης, τα περισσότερα παιδιά φτωχογειτονιών χάνουν το σχολείο δίπλα στο σπίτι τους, καθώς καταργούνται ή συγχωνεύονται με μεγαλύτερα. Η απόλυση των σχολικών φυλάκων έχει προκαλέσει τεράστιες υλικές ζημιές στα σχολεία, οι μαθητές τοποθετούνται σε υπεράριθμα τμήματα των 35 μαθητών το καθένα και δεν λείπουν περιστατικά μαθητών καχεκτικών ή αρρώστων λόγω πείνας.

Τί να πεις για τους εκπαιδευτικούς; Προσλήψεις μηδέν, γι' αυτό και τα παιδαγωγικά πια δεν δηλώνονται στο μηχανογραφικό ούτε γι' αστείο. Έχουν πάρει σύνταξη 7.500 εκπαιδευτικοί σε δύο χρόνια και δεν έχει προσληφθεί ούτε ένας στην θέση τους. Από τα ΤΕΙ, καταργήθηκαν 50 ειδικότητες σε ένα χρόνο. Πού πάνε αυτοί; Μα φυσικά στα διαπλεκόμενα ΙΕΚ της κρατικής επιχορήγησης, στο ατέλειωτο αλισβερίσι αθέμιτης συναλλαγής τραπεζιτών και ιδιοκτητών ΙΕΚ. Ουσιαστικά, στο στόχαστρο έχουν μπει όχι οι εργασιακές σχέσεις των εκπαιδευτικών που ούτως ή άλλως πάντα ήταν, αλλά κυρίως η συνδικαλιστική τους δράση με ούκ ολίγες περιπτώσεις ακόμα και πειθαρχικών διώξεων εκπαιδευτικών. Όσο για τα πανεπιστήμια, ποτέ άλλοτε δεν ήταν περισσότερο όργανα εξυπηρέτησης κυβερνητικών συμφερόντων, υποχείρια των αρμόδιων αρχών, χώροι μαζικής εξαθλίωσης, πολιτικής διαπλοκής και επιχειρηματικών συμφερόντων. Με μια φράση, απόλυτη ξεφτίλα.

Αυτό που προκαλεί θλίψη και οργή δεν είναι, λοιπόν, η στοχευμένη υποβάθμιση της εκπαίδευσης. Περισσότερο είναι ότι ο πιο σημαντικός χώρος για την κοινωνικοποίηση και την ομαλή ένταξη στην κοινωνία των παιδιών, η σχολική κοινότητα, δεν θα ετοιμάζει τα παιδιά να γίνουν ενσυνείδητοι πολίτες και επιτυχημένοι εργαζόμενοι, αλλά αντιθέτως, τα παιδιά θα είναι εκτεθειμένα σε έναν χώρο εκπαιδευτικής βαρβαρότητας, κοινωνικής αναισθησίας, πολιτικής ασέλγειας σε βάρος των μαθητών, βίαιης ωρίμανσης, απότομης εξαγωγής στην αγριότητα της ζωής στην Ελλάδα με καταστροφικές επιπτώσεις στην ψυχολογική και πνευματική υγεία των νέων ανθρώπων.

Το σχολείο ποτέ δεν ήταν αποκλειστικά χώρος ηθικής, κοινωνικής και πολιτικής διαπαιδαγώγησης. Ίσα ίσα που πάντα ήταν προβληματικό, αλλά τότε υπήρχαν τα στοιχειώδη. Σήμερα, οι μνημονιακές δεσμεύσεις μιας κυβέρνησης καθιστούν τον χώρο του σχολείου αρένα επιβίωσης και προόδου. Στο πλαίσιο αυτό, βγάζω το καπέλο σε όσους εκπαιδευτικούς και γονείς παλεύουν με νύχια και με δόντια να σώσουν ό,τι σώζεται. Είναι χρέος μας να σταματήσουμε τον κατήφορο. Πώς; Με αγώνα. Ακούγεται κλισέ; Είναι. Αλλά ο ξεσηκωμός είναι καθήκον μας. Αν δεν είμαστε πια εξηλιθιωμένα ζώα ανεπιστρεπτί.

Το Δημόσιο Σχολείο πρέπει να προφυλαχθεί. Να μην το αφήσουμε στα χέρια των ιδιωτικών συμφερόντων, να μην θυσιαστεί και αυτό. Η γνώση δεν μπορεί να είναι εμπόρευμα. Ούτε στοιχείο επιχειρηματικής εκμετάλλευσης. Το σχολείο, σήμερα, οφείλει να μεταδίδει ακριβώς αυτή την γνώση που απαιτεί και η ίδια η ζωή. Ότι η μόρφωση είναι δικαίωμα και υποχρέωση όλων. Και να την αποκτούμε και να την προστατεύουμε.

frustra sed prudenter

(Τα στοιχεία και οι αριθμοί για την εκπαιδευτική πραγματικότητα αντλήθησαν από τον ένθετο "Παιδεία και Κοινωνία" της εφημερίδας "Η ΑΥΓΗ".)