«Αποχαιρετισμός στα όπλα». Ο τίτλος του γνωστού βιβλίου του Ερνεστ Χέμινγουεϊ αποτελεί ίσως τον πιο εύγλωττο τρόπο για να σκιαγραφήσει κανείς την αρχή του τέλους της ΕΤΑ, της Αυτονομιστικής Οργάνωσης των Βάσκων. Υστερα από 43 χρόνια ένοπλης δράσης, 830 νεκρούς, εκατοντάδες άλλους τραυματίες, πάνω από 700 μέλη της οργάνωσης στη φυλακή και έντονη πολιτική και κοινωνική πόλωση στη βασκική -και όχι μόνο- κοινωνία, η Euskadi Ta Askatasuna (Γη των Βάσκων και Ελευθερία), μια από τις τελευταίες ένοπλες αυτονομιστικές ομάδες στην Ευρώπη, ανακοίνωσε αργά το βράδυ της Πέμπτης ότι εγκαταλείπει οριστικά την ένοπλη δράση.
Τέλος εποχής, για μια ιστορία που προκάλεσε πολύ αίμα, πολύ πόνο και έβγαλε στην επιφάνεια τον χειρότερο εαυτό όλων. Οι φανατικοί βάσκοι αυτονομιστές, από τη μια μεριά, συχνά πάνω στο ξέσπασμα της τυφλής βίας, συμπαρέσυραν εκτός από τα «σύμβολα της ισπανικής εξουσίας» (πολιτικούς, αστυνομικούς, δικαστικούς...) και πολλούς άμαχους, ανάμεσά τους και παιδιά. Οπως το 1987, με την πιο πολύνεκρη βομβιστική της επίθεση στο πολυκατάστημα Hipercor της Βαρκελώνης, που προκάλεσε 21 νεκρούς. Τότε ήταν και η μοναδική φορά που η ΕΤΑ ζήτησε συγνώμη.
Από την άλλη, το ισπανικό κράτος, επί πρωθυπουργίας Φελίπε Γκονζάλες, επιχείρησε να πολεμήσει την οργάνωση με τις δικές της μεθόδους, ιδρύοντας μια παραστρατιωτική οργάνωση, την GAL (Grupos Antiterroristas de Liberacion/ Αντιτρομοκρατικές Απελευθερωτικές Ομάδες), η οποία στο διάστημα 1983-1987 οργάνωνε σε ισπανικό και γαλλικό έδαφος απαγωγές, βασανισμούς και δολοφονίες Βάσκων, ύποπτων για επαφές με την ΕΤΑ. Τα θύματά της ήταν 27, πολλά από αυτά άσχετα με την οργάνωση.
Η ΕΤΑ, πάντως, είχε πάψει προ πολλού να είναι «ο φόβος και ο τρόμος» μιας ολόκληρης χώρας. Από το 2009 δεν είχε πραγματοποιήσει καμία επίθεση σε ισπανικό έδαφος, ενώ στις 10 Ιανουαρίου του 2011 είχε ανακοινώσει εκεχειρία. Σύμφωνα με την κεντροαριστερή εφημερίδα «Publico», η «ΕΤΑ υπέγραψε την καταδίκη της με τη βόμβα στο πάρκινγκ του αεροδρομίου της Μαδρίτης τον Δεκέμβριο του 2006». Εκείνη η επίθεση στοίχισε τη ζωή σε δυο ανθρώπους και τερμάτισε το διάλογο με την κυβέρνηση Θαπατέρο.
Εκτοτε, η οργάνωση, ολοένα και πιο απομονωμένη και αποδυναμωμένη, είδε το πολιτικό της παρακλάδι, το εκτός νόμου Batasuna, να αποκηρύσσει την ένοπλη βία, στάση που υιοθέτησε το σύνολο των ριζοσπαστικών βασκικών εθνικιστικών δυνάμεων. Με αυτό το δεδομένο και με τις διεθνείς πιέσεις να εντείνονται, πολλοί πίστευαν πως το ανακοινωθέν της ΕΤΑ για οριστική εγκατάλειψη των όπλων ήταν ζήτημα χρόνου. Αυτό ήρθε ένα μήνα πριν από τις πρόωρες βουλευτικές εκλογές και τρεις ημέρες μετά τη διεθνή διάσκεψη στη Χώρα των Βάσκων με τη συμμετοχή πολλών ξένων προσωπικοτήτων, η οποία απαίτησε από την ΕΤΑ να ανακοινώσει την οριστική παύση της βίας και τη διάλυσή της.
Βέβαια, «τώρα αρχίζει το πιο δύσκολο κομμάτι», όπως σχολίαζε η «El Pais». Η ανακοίνωση έγινε δεκτή με χαρά από όλα τα πολιτικά κόμματα, υπάρχει όμως και η επόμενη μέρα. Η ριζοσπαστική βασκική αριστερά τονίζει ότι θα συνεχίσει τον αγώνα υπέρ της ανεξαρτησίας, αλλά μόνο με πολιτικά και ειρηνικά μέσα.
Ο χειρισμός της ειρηνευτικής διαδικασίας θα αποτελεί ευθύνη της επόμενης κυβέρνησης της οποίας, όπως όλα δείχνουν, θα ηγείται ο Μαριάνο Ραχόι, αρνητικός, όπως και η παράταξή του, το Λαϊκό Κόμμα, απέναντι στις αυτονομιστικές διεκδικήσεις.
Ωστόσο, η ανακοίνωση της ΕΤΑ για οριστική παύση της βίας, την οποία όλα τα ισπανικά έκριναν ως απαραίτητη προϋπόθεση για την έναρξη πολιτικού διαλόγου, είναι εδώ. Οπως δήλωσε ο επικεφαλής της αυτόνομης βασκικής κυβέρνησης, ο σοσιαλιστής -και μη αυτονομιστής- Πάτσι Λόπες, «τώρα, το μπαλάκι βρίσκεται στο γήπεδο και των δύο πλευρών». Καιρός να δείξουν ότι μπορούν να παίζουν και χωρίς όπλα.
ΠΗΓΗ: ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου