Ναι μεν το PJD ήρθε πρώτο κόμμα την Παρασκευή παίρνοντας 107 έδρες από τις 395 του νέου κοινοβουλίου, με το δεύτερο κόμμα, το εθνικιστικό Ιστικλάλ, να παίρνει 60 έδρες, αλλά το δικαίωμα διορισμού του πρωθυπουργού παραμένει στον μονάρχη. Το νέο Σύνταγμα της χώρας, που προώθησε άρον άρον ο βασιλιάς υπό το κράτος των κινητοποιήσεων του λαού στο πλαίσιο της "αραβικής άνοιξης" και το οποίο τέθηκε σε ισχύ τον Ιούλιο μετά τη σαρωτική επικύρωσή του σε δημοψήφισμα, έχει μια "πονηρή" σχετική διάταξη.
Ναι μεν υποχρεώνει τον μονάρχη να επιλέξει τον πρωθυπουργό από τους κόλπους του κόμματος που θα έρθει πρώτο στις εκλογές, δεν καθορίζει όμως ότι ο απόλυτος άρχοντας πρέπει να επιλέξει τον αρχηγό του κόμματος αυτού! Οπως είναι διατυπωμένη η επιταγή του Συντάγματος, ο βασιλιάς μπορεί να διαλέξει όποιο στέλεχος του πρώτου κόμματος θελήσει αυτός!
Κυκλοφορούσαν έτσι φήμες ότι ενδεχομένως ο μονάρχης να διόριζε πρωθυπουργό τον προηγούμενο ηγέτη των ισλαμιστών, τον Σαάντ Εντίν ελ Οτμανί, που θεωρείται άνθρωπος του παλατιού και τον οποίο κέρδισε δημοκρατικότατα σε συνέδριο του κόμματος ο τωρινός γενικός γραμματέας Αμπντελιλάχ Μπενκιράν. Χτες όμως διαψεύστηκε εμπράκτως αυτή η φημολογία, καθώς προς τιμήν του ο μονάρχης τίμησε όχι μόνο το γράμμα, αλλά και το πνεύμα του Συντάγματος διορίζοντας πρωθυπουργό τον Μπενκιράν.
Καθώς οι ισλαμιστές δεν έχουν παρά λίγο παραπάνω από το ένα τέταρτο των εδρών, είναι υποχρεωμένοι να αναζητήσουν συμμάχους μεταξύ των επτά υπόλοιπων κομμάτων με αξιόλογη κοινοβουλευτική εκπροσώπηση.
Εχουν ήδη επιλέξει τους υποψήφιους συμμάχους τους. Πρόκειται για τρία λαϊκά κόμματα με βαθιές ρίζες στη μαροκινή κοινωνία από την εποχή ακόμη του πολέμου για την ανεξαρτησία της χώρας, η οποία επιτεύχθηκε το 1956. Η συμμετοχή τους στην κυβέρνηση θα εγγυάται ταυτόχρονα τον κοσμικό χαρακτήρα του κράτους. Πρόκειται για το εθνικιστικό κόμμα Ιστικλάλ που, όπως προαναφέραμε, ήρθε δεύτερο, τη Σοσιαλιστική Ενωση Λαϊκών Δυνάμεων (USFP) που πήρε 39 έδρες και το Κόμμα Προόδου και Σοσιαλισμού (PPS) των πρώην κομμουνιστικών που πήρε 18 έδρες.
Οι ισλαμιστές μαζί με τα τρία αυτά κόμματα έχουν μια άνετη κοινοβουλευτική πλειοψηφία 224 εδρών στις 385 του κοινοβουλίου - 26 δηλαδή περισσότερες από τις αναγκαίες. Το σημαντικότερο όμως για τους Ευρωπαίους είναι πως η συγκυβέρνηση των ισλαμιστών με σοσιαλιστές και αριστερούς συνιστά εγγύηση ότι δεν μπορεί να εγκαθιδρυθεί ισλαμικό καθεστώς στο Μαρόκο.
Οσο για τη μαροκινή μοναρχία, το γεγονός ότι και τα τρία κόμματα που θα συγκυβερνήσουν με τους ισλαμιστές, αν ευοδωθούν οι σχετικές συνομιλίες, είναι απολύτως ανεκτά από το καθεστώς και γι' αυτό συμμετείχαν και στο προηγούμενο κοινοβούλιο που είχε εκλεγεί το 2007 (ενώ από το Ιστικλάλ προερχόταν και ο μέχρι τώρα πρωθυπουργός) αποτελεί εγγύηση ότι δεν θα υπάρξει αντιμοναρχική εκτροπή της νέας κυβέρνησης.
Ούτε οι ισλαμιστές του PJD είναι άλλωστε αντιμοναρχικοί και γι' αυτό συμμετείχαν και στο προηγούμενο κοινοβούλιο, βεβαίως ως αντιπολίτευση και μάλιστα αξιωματική, καθώς ήταν δεύτερο κόμμα με μικρή διαφορά από το τότε πρώτο Ιστικλάλ που είχε 52 έδρες έναντι 46 των μετριοπαθών ισλαμιστών.
Με βάση τα παραπάνω στοιχεία βλέπουμε ότι κατ' ουσίαν έχουμε απλώς μια σοβαρή αναδιάταξη του συσχετισμού δυνάμεων μεταξύ όμως των "καθεστωτικών" κομμάτων με την ευρεία έννοια του όρου, μεταξύ των κομμάτων δηλαδή που το καθεστώς επέτρεπε να υπάρχουν και να παίρνουν μέρος στις εκλογές, έστω και υπό σαφώς πιο αντιδημοκρατικές συνθήκες. Αυτό όμως θέτει επί τάπητος ένα πολύ ουσιώδες ζήτημα: στο νέο κοινοβούλιο δεν εκφράζεται καθόλου η μαροκινή συνιστώσα της "αραβικής άνοιξης", η οποία προκάλεσε όλες τις πολιτικές εξελίξεις! Εξαιτίας του Κινήματος της 20ής Φλεβάρη όμως παραχωρήθηκε από τη μοναρχία το σαφώς δημοκρατικότερο Σύνταγμα και οι πολύ πιο ελεύθερες εκλογές, οι οποίες πυροδότησαν τις πολιτικές ανακατατάξεις που προαναφέρθηκαν.
Από τη στιγμή που τα κοινοβουλευτικά κόμματα δεν ενσωμάτωσαν τίποτα από το κίνημα αυτό ούτε επηρεάστηκε η γραμμή τους από τις θέσεις των Μαροκινών "Αγανακτισμένων", είναι προφανές ότι η κατάσταση δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι σταθεροποιήθηκε.
ΑΓΑΝΑΚΤΙΣΜΕΝΟΙ
"Οι εκλογές δεν άλλαξαν τίποτα"
ΚΑΝΕΝΑΝ ενθουσιασμό δεν προκάλεσαν στο ετερόκλητο πλήθος των Μαροκινών "Αγανακτισμένων" οι εκλογές. Παρασκευή έγιναν οι εκλογές, Κυριακή υπήρχαν χιλιάδες διαδηλωτές στους δρόμους της πρωτεύουσας Ραμπάτ, της Καζαμπλάνκα, της Ταγγέρης - συνολικά σε περίπου εξήντα μεγάλες και μικρές πόλεις της χώρας. Αποτελούμενο από νέους των λαϊκών στρωμάτων, από δραστήριους οπαδούς της ριζοσπαστικής Αριστεράς και από μαχητικούς ισλαμιστές του κόμματος Δικαιοσύνη και Φιλανθρωπία, το Κίνημα της 20ής Φλεβάρη δείχνει αποφασισμένο να συνεχίσει τις κινητοποιήσεις. "Η νίκη του PJD στις εκλογές δεν αλλάζει τίποτα", δηλώνουν αυτοί που συμμετέχουν, οι οποίοι είναι επιπροσθέτως όλοι αντιμοναρχικοί και λοιδορούν τον "βασιλικό οβολό του PJD", όπως λένε σαρκαστικά.
Του Γιώργου Δελαστίκ
ΕΘΝΟΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου