Εκπαιδευμένοι…Επαίτες: Ναι στο Εμπόριο ή στη Φιλανθρωπία;

Ποιός δεν έχει βρεθεί στο δίλημμα να δώσει ή να μη δώσει χρήματα σ’ έναν ηλικιωμένο ανάπηρο ή σε μια μητέρα που κρατά αγκαλιά ένα μωρό έξω από σούπερ μάρκετ, στο μετρό, σε φανάρια, σε ιερούς ναούς;

Πόσοι ακόμη από εμάς καθημερινά είτε έχουμε πέσει θύματα οι ίδιοι είτε έχουμε ακούσει να συμβαίνει σε γνωστούς μας, δεν έχουμε γίνει μάρτυρες του «ξαφρίσματος» ενός πορτοφολιού από νεαρές γυναίκες σε μέσα μεταφοράς που εκμεταλλεύονται το συνωστισμό για να αρπάξουν οτιδήποτε σε κλάσματα δευτερολέπτου; Το εμπόριο της επαιτείας και η κλοπή πορτοφολιού τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει καθεστωτική πραγματικότητα στην καθημερινότητά μας, είτε στο κέντρο της πόλης, είτε συνοικιακά.

Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της ΕΛ.ΑΣ. οι επαίτες στην Αττική κυμαίνονται μεταξύ 1.500-3.000, ο αριθμός των οποίων σε περιόδους εορτών πολλαπλασιάζεται αισθητά λόγω του γενικότερου κλίματος ειρήνης και αγάπης ειδικά κατά τα Χριστούγεννα, ενώ τα έσοδά τους υπολογίζονται από 20 έως 150 ευρώ τη μέρα ανάλογα με το «πόστο» τους και τις «δεξιότητες» που διαθέτουν. Το διαβάζαμε στο «Ζητιάνο» του Καρκαβίτσα και μας φαινόταν μία ουτοπική υπερβολή.

Κι όμως η επαιτεία είναι ένα ευρείας κλίμακας εμπόριο που μαζί με την αρπαγή πορτοφολιών απειλεί τη ζωή μας καθημερινά. Και βέβαια πρόκειται για εμπόριο…Οργανωμένα κυκλώματα από επαίτες που σε ποσοστό 50% προέρχονται από τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία, όπως μαρτυρούν οι συλλήψεις της Αστυνομίας στη Θεσσαλονίκη. Βλακωδώς και αφελώς, πιστεύουμε ότι πρόκειται για ανθρώπους που έχασαν την όρασή τους, κάποιο μέλος ή άκρο τους ή ότι κόλλησαν κάποια ανίατη ασθένεια από ατύχημα. Κι όμως, συμμορίες που στήνουν τα οργανωμένα κυκλώματα επαιτείας, συλλαμβάνουν μικρά παιδιά από χωριά της νότιας Ρουμανίας και άλλων χωρών φυσικά, κόβοντας κάποιο άκρο τους ή προξενώντας στίγματα στο δέρμα τους μαθαίνοντάς τους στη συνέχεια τα μυστικά πρόκλησης οίκτου, ενώ ταυτόχρονα τους απειλούν πως έτσι θα τρέφεται και η φτωχή οικογένειά τους η οποία σε περίπτωση προσπάθειας διαφυγής θα βρει τραγικό θάνατο. Κάτι ανάλογο προβλήθηκε πριν από λίγα χρόνια στις αίθουσες κινηματογράφων στην ταινία «Slumdog Millionaire», η οποία και απέσπασε πολλά βραβεία τότε.

Πριν από λίγες ημέρες, Στην είσοδο της Νομικής επί της οδού Σόλωνος μία ηλικιωμένη γυναίκα στεκόταν και φώναζε «παρακαλώ βοηθήστε με, πεινάω» πουλώντας χαρτομάντιλα. Ο τόνος της φωνής ήταν αμείωτος, το βλέμμα ίδιο, οι κινήσεις μετρημένες και σταθερές. Στην ερώτηση ενός περαστικού «από πού είσαι» η ίδια επαναλαμβάνει «παρακαλώ βοηθήστε με, πεινάω» και ύστερα από λίγες ακόμη προσπάθειες καταλαβαίνουμε ότι είναι η μόνη κουβέντα που ξέρει στα ελληνικά. Μετά από λίγες ώρες, περνάει στο απέναντι πεζοδρόμιο, μιλά με έναν νεαρό τύπο, του δίνει τα συγκεντρωμένα λεφτά στο τάπερ και επιστρέφει στο «πόστο» της. Ο υπάλληλος του κοντινού περιπτέρου αποκαλύπτει ότι «την φέρνει κάθε πρωί ένα βαν με ρουμάνικες πινακίδες, ανά τακτά διαστήματα ξαναπερνά κάποιος που βλέπει πώς πάει η δουλειά, ενώ αυτό γίνεται μόνο τις καθημερινές». «Στο τέλος της εβδομάδας μαζεύονται αρκετά χρήματα, καθώς πολλοί είναι αυτοί που προσφέρουν τον οβολό τους», εκτιμά ο εργαζόμενος στο διπλανό περίπτερο.

Η εκπαίδευση είναι πολύ σημαντικό στοιχείο. Στο Ντιμίτροφγκραντ και σε άλλες πόλεις της νότιας Βουλγαρίας, όπου κατοικούν τεράστιοι πληθυσμοί αθιγγάνων, νεαρά κορίτσια πριν παντρευτούν εκπαιδεύονται στο πώς θα «ξαφρίζουν» πορτοφόλια σαν «αλαφροΐσκιωτες». Επίσης, ασκούν τα δάχτυλά τους ώστε αστραπιαία, χωρίς να γίνονται αντιληπτές, να κόβουν με ξυράφι γυναικείες τσάντες αδειάζοντας το περιεχόμενό τους. Οι δεξιότητες αυτές αποτελούν ισχυρό προσόν για την οικογένεια μιας ελαφροχέρας…καθώς μετουσιώνεται σε προίκα για το γάμο τους, αφού μια καλή πορτοφολού κι ένας ικανός επαίτης αποτελούν πραγματική επένδυση που φέρνει χρήματα στην οικογένεια. Άλλα λιγότερο γνωστά κυκλώματα είναι αυτά που φέρνουν γυναίκες από τις Βαλκανικές χώρες για να γεννήσουν τα μωρά τους και μετά να πωληθούν σε ελληνικές οικογένειες της Θεσσαλονίκης, της Καβάλας ή των Σερρών.

Εν τω μεταξύ, κανείς δεν μπορεί να τους κατηγορήσει για παράνομη διαμονή στη χώρα ούτε μπορούν να εκδοθούν στις αρχές των χωρών καταγωγής τους, καθώς πολλοί επαίτες είναι πολίτες ευρωπαϊκών κρατών και συνεπώς η παραμονή τους στην Ελλάδα είναι νόμιμη. Η Αστυνομία πάλι, λίγα μπορεί να κάνει αφού το αδίκημα της επαιτείας νομικά αποτελεί πταίσμα και έτσι δεν ασχολείται πολύ. Το μόνο σίγουρο είναι ότι για τους περισσότερους επαίτες και τις πορτοφολούδες η δραστηριότητά τους είναι και το επάγγελμά τους που τους εξασφαλίζει τον βιοπορισμό το δικό τους και των οικογενειών τους.

Όσοι εμμένουν στην ψυχοπονιάρικη αντίληψη ότι «κι αυτοί άνθρωποι είναι και χρειάζονται βοήθεια», κακό του κεφαλιού τους. Αυτός ακριβώς είναι ο στόχος των επαιτών και όταν τον καταφέρνουν εμείς καθιστάμεθα κορόιδα, ενώ έτσι δικαιώνουμε όλους τους οργανωμένους δασκάλους των μυστικών της ζητιανιάς που ξόδεψαν πολλές ώρες για να μπορέσουν οι επαίτες να μας διεγείρουν συναισθηματικά. Για μια φορά ας ανοίξουμε τα μάτια μας μπροστά σε ένα ζήτημα που αν μη τι άλλο μας αφορά όλους και είναι τόσο σοβαρό για την ίδια τη ζωή μας. Ας αφήσουμε τους κλασσικούς ψευτοσυναισθηματισμούς «δεν είναι όλοι οι ζητιάνοι έτσι», κι ας καταλάβουμε ότι, αν πραγματικά νοιαζόμαστε το συνάνθρωπό μας, δεν πρέπει να ξαναρίξουμε λεφτά σε κανέναν κουβά, διότι έτσι ενισχύουμε τους οργανωμένους στα κυκλώματα επαιτών να συνεχίζουν να μυούν παιδιά σε αυτό το πολύ κερδοφόρο επάγγελμα.

Τις επόμενες μέρες, παραμονές των γιορτών αναμένεται μεγάλο κύμα από επαίτες και πορτοφολούδες τόσο στη Θεσσαλονίκη όσο και στην Αθήνα και σε άλλες πόλεις με στόχο την εκμετάλλευση του χριστουγεννιάτικου κλίματος. Για μια φορά ας μην φερθούμε ανόητα και απλοϊκά νομίζοντας ότι είμαστε καλοί άνθρωποι επειδή δώσαμε πενήντα σεντς σε έναν ζητιάνο. Ούτε οι ψευτομαγκιές «πάμε να σου πάρω να φας, λεφτά δεν δίνω» έχουν αποτέλεσμα.

 Ούτως ή άλλως, η πόλη που ζούμε είναι ζούγκλα, οπότε καλύτερα να ανοίξουμε τα μάτια μας και να μάθουμε να διακρίνουμε τον επαγγελματία ζητιάνο ή την υποψήφια πορτοφολού από τον άνθρωπο που μας χρειάζεται…

Γ.Φ.Ξ.