Ο Ρόμπερτ Φίκο έγινε μέσα σε μια νύχτα ένας από τους πιο επιτυχημένους κεντροαριστερούς πολιτικούς της Ευρώπης. Στις βουλευτικές εκλογές της περασμένης εβδομάδας στη Σλοβακία, το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα του κ. Φίκο, Smer, (που σημαίνει «Kατεύθυνση»), κέρδισε ένα τεράστιο μερίδιο ψήφων, το 45%, εξασφαλίζοντας 83 έδρες από τις συνολικά 150 της Βουλής.
Είναι η πρώτη φορά στη μετακομμουνιστική ιστορία της χώρας, που ένα πολιτικό κόμμα κατακτά, μόνο, χωρίς συμμάχους, την κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Το Smer, χρειαζόταν άλλες μόλις επτά ψήφους για να πάρει την πλειοψηφία των τριών πέμπτων, η οποία και θα του επέτρεπε να τροποποιήσει, μονομερώς, το Σύνταγμα. Παρότι επικράτησε μια κυνική διάθεση στην κοινή γνώμη, το 60% των ψηφοφόρων τελικά προσήλθε στις κάλπες. Η κυβέρνηση Φίκο αντικαθιστά τώρα τη συμμαχία των τεσσάρων κεντροδεξιών κομμάτων, η οποία είχε αναλάβει την εξουσία πριν από σχεδόν δύο χρόνια.
Η επιτυχία του Smer αντανακλά τη λαϊκή οργή μετά τις αποκαλύψεις για διαφθορά, που είδαν το φως της δημοσιότητας με τον φάκελο Gorilla. Πρόκειται για έγγραφα των μυστικών υπηρεσιών, που διέρρευσαν τον περασμένο Δεκέμβριο και από τα οποία προκύπτει ότι ορισμένοι επιφανείς πολιτικοί της κεντροδεξιάς δωροδοκήθηκαν, προκειμένου να προωθήσουν την υπογραφή συμβολαίων σε συμφωνίες ιδιωτικοποιήσεων.
Η κεντροδεξιά της Σλοβακίας, που οι Βρυξέλλες και η Ουάσιγκτον άλλοτε εγκωμίαζαν για τις τολμηρές της μεταρρυθμίσεις, υπέστη δραματική ήττα την περασμένη Κυριακή. Δεύτερο μετά το Smer, το χριστιανοδημοκρατικό κόμμα, KDH, κέρδισε μόλις το 9% των ψήφων και 16 έδρες στη Βουλή. Το κόμμα OLaNO (Συνηθισμένοι Ανθρωποι και Ανεξάρτητες Προσωπικότητες), νέα δύναμη στην πολιτική σκηνή, που ήλπιζε επίσης να εκμεταλλευτεί τη δυσαρέσκεια των ψηφοφόρων, πήρε ανάλογο ποσοστό και ανταγωνίζεται τώρα το KDH. Ο μεγάλος ηττημένος ήταν ο Μίκουλας Ντζουρίντα, βετεράνος πολιτικός της Σλοβακίας και πρώην πρωθυπουργός. Το κόμμα του, SDKU, που αποχώρησε από τον κυβερνητικό συνασπισμό, μετά βίας κατάφερε να μπει στη Βουλή. Παρόμοια ήταν η μοίρα των φιλελευθέρων του κόμματος SaS, (Ελευθερία και Αλληλεγγύη). Οι Σλοβάκοι τιμώρησαν αυτό το κόμμα, που ανατίναξε τη συμμαχία της Ιβέτα Ραντίκοβα τον περασμένο Οκτώβριο, αρνούμενο να υπερψηφίσει το πακέτο διάσωσης της Ελλάδας.
Η δημοκρατία ωρίμασε
Για ορισμένους αναλυτές, το εκλογικό αποτέλεσμα αποδεικνύει ότι η δημοκρατία της Σλοβακίας έχει ωριμάσει. Αντί να επιλέξουν την αποχή ή τεχνάσματα την ημέρα της εκλογής που θα απειλούσαν να ακυρώσουν την ψηφοφορία, οι ψηφοφόροι έριξαν τις ψήφους τους στην κάλπη και εκτόπισαν τους πολιτικούς τους οποίους θεωρούν σκάρτους.
Ωστόσο, οι προεκλογικές διαδηλώσεις στην Μπρατισλάβα και άλλες μεγάλες πόλεις δεν έμοιαζαν τόσο πολιτισμένες. Το πλήθος ήταν μεν μικρότερο από το αναμενόμενο, αλλά ιδιαίτερα θορυβώδες. Οι πολιτικοί οι οποίοι τόλμησαν να μιλήσουν ενώπιόν του, βομβαρδίστηκαν με σάπιες μπανάνες. Κάποιοι διαδηλωτές δήλωσαν ότι έχουν απογοητευτεί με το σύνολο των πολιτικών, αλλά παρ’ όλα αυτά ήταν αποφασισμένοι να ψηφίσουν, με σκοπό να πλήξουν τον κ. Ντζουρίντα. «Νομίζει ότι είναι πιο άσπιλος κι απ’ τον Χριστό», δήλωσε ο Γιόζεφ, συνταξιούχος ηλεκτρολόγος. «Το να συμπεριφέρεσαι σαν να μην συνέβη τίποτε σε αυτή την περίοδο, σημαίνει απλώς ότι είσαι ψεύτικος».
Ο κ. Ντζουρίντα, πάντως, αρνήθηκε οποιαδήποτε ανάμειξη στις υποθέσεις που θίγει ο φάκελος Gorilla. Κάποιοι Σλοβάκοι διανοούμενοι, οι οποίοι συγκεντρώθηκαν την παραμονή των εκλογών στο Cafe Scherz της Μπρατισλάβα περιέγραψαν την άρνηση του κ. Ντζουρίντα να πάρει την ευθύνη για τις πολιτικές ασθένειες της εποχής του ως σύμπτωμα της εξουσίας. Η κεντροδεξιά ελίτ, που προώθησε τις μεταρρυθμίσεις στη Σλοβακία και οδήγησε τη χώρα στην Ε.Ε., επί μακρόν εμφάνιζε επιτυχώς τον εαυτό της ως την καλύτερη εναλλακτική λύση έναντι των αντιπάλων της, περιλαμβανομένου του κ. Φίκο.
Είναι η πρώτη φορά στη μετακομμουνιστική ιστορία της χώρας, που ένα πολιτικό κόμμα κατακτά, μόνο, χωρίς συμμάχους, την κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Το Smer, χρειαζόταν άλλες μόλις επτά ψήφους για να πάρει την πλειοψηφία των τριών πέμπτων, η οποία και θα του επέτρεπε να τροποποιήσει, μονομερώς, το Σύνταγμα. Παρότι επικράτησε μια κυνική διάθεση στην κοινή γνώμη, το 60% των ψηφοφόρων τελικά προσήλθε στις κάλπες. Η κυβέρνηση Φίκο αντικαθιστά τώρα τη συμμαχία των τεσσάρων κεντροδεξιών κομμάτων, η οποία είχε αναλάβει την εξουσία πριν από σχεδόν δύο χρόνια.
Η επιτυχία του Smer αντανακλά τη λαϊκή οργή μετά τις αποκαλύψεις για διαφθορά, που είδαν το φως της δημοσιότητας με τον φάκελο Gorilla. Πρόκειται για έγγραφα των μυστικών υπηρεσιών, που διέρρευσαν τον περασμένο Δεκέμβριο και από τα οποία προκύπτει ότι ορισμένοι επιφανείς πολιτικοί της κεντροδεξιάς δωροδοκήθηκαν, προκειμένου να προωθήσουν την υπογραφή συμβολαίων σε συμφωνίες ιδιωτικοποιήσεων.
Η κεντροδεξιά της Σλοβακίας, που οι Βρυξέλλες και η Ουάσιγκτον άλλοτε εγκωμίαζαν για τις τολμηρές της μεταρρυθμίσεις, υπέστη δραματική ήττα την περασμένη Κυριακή. Δεύτερο μετά το Smer, το χριστιανοδημοκρατικό κόμμα, KDH, κέρδισε μόλις το 9% των ψήφων και 16 έδρες στη Βουλή. Το κόμμα OLaNO (Συνηθισμένοι Ανθρωποι και Ανεξάρτητες Προσωπικότητες), νέα δύναμη στην πολιτική σκηνή, που ήλπιζε επίσης να εκμεταλλευτεί τη δυσαρέσκεια των ψηφοφόρων, πήρε ανάλογο ποσοστό και ανταγωνίζεται τώρα το KDH. Ο μεγάλος ηττημένος ήταν ο Μίκουλας Ντζουρίντα, βετεράνος πολιτικός της Σλοβακίας και πρώην πρωθυπουργός. Το κόμμα του, SDKU, που αποχώρησε από τον κυβερνητικό συνασπισμό, μετά βίας κατάφερε να μπει στη Βουλή. Παρόμοια ήταν η μοίρα των φιλελευθέρων του κόμματος SaS, (Ελευθερία και Αλληλεγγύη). Οι Σλοβάκοι τιμώρησαν αυτό το κόμμα, που ανατίναξε τη συμμαχία της Ιβέτα Ραντίκοβα τον περασμένο Οκτώβριο, αρνούμενο να υπερψηφίσει το πακέτο διάσωσης της Ελλάδας.
Η δημοκρατία ωρίμασε
Για ορισμένους αναλυτές, το εκλογικό αποτέλεσμα αποδεικνύει ότι η δημοκρατία της Σλοβακίας έχει ωριμάσει. Αντί να επιλέξουν την αποχή ή τεχνάσματα την ημέρα της εκλογής που θα απειλούσαν να ακυρώσουν την ψηφοφορία, οι ψηφοφόροι έριξαν τις ψήφους τους στην κάλπη και εκτόπισαν τους πολιτικούς τους οποίους θεωρούν σκάρτους.
Ωστόσο, οι προεκλογικές διαδηλώσεις στην Μπρατισλάβα και άλλες μεγάλες πόλεις δεν έμοιαζαν τόσο πολιτισμένες. Το πλήθος ήταν μεν μικρότερο από το αναμενόμενο, αλλά ιδιαίτερα θορυβώδες. Οι πολιτικοί οι οποίοι τόλμησαν να μιλήσουν ενώπιόν του, βομβαρδίστηκαν με σάπιες μπανάνες. Κάποιοι διαδηλωτές δήλωσαν ότι έχουν απογοητευτεί με το σύνολο των πολιτικών, αλλά παρ’ όλα αυτά ήταν αποφασισμένοι να ψηφίσουν, με σκοπό να πλήξουν τον κ. Ντζουρίντα. «Νομίζει ότι είναι πιο άσπιλος κι απ’ τον Χριστό», δήλωσε ο Γιόζεφ, συνταξιούχος ηλεκτρολόγος. «Το να συμπεριφέρεσαι σαν να μην συνέβη τίποτε σε αυτή την περίοδο, σημαίνει απλώς ότι είσαι ψεύτικος».
Ο κ. Ντζουρίντα, πάντως, αρνήθηκε οποιαδήποτε ανάμειξη στις υποθέσεις που θίγει ο φάκελος Gorilla. Κάποιοι Σλοβάκοι διανοούμενοι, οι οποίοι συγκεντρώθηκαν την παραμονή των εκλογών στο Cafe Scherz της Μπρατισλάβα περιέγραψαν την άρνηση του κ. Ντζουρίντα να πάρει την ευθύνη για τις πολιτικές ασθένειες της εποχής του ως σύμπτωμα της εξουσίας. Η κεντροδεξιά ελίτ, που προώθησε τις μεταρρυθμίσεις στη Σλοβακία και οδήγησε τη χώρα στην Ε.Ε., επί μακρόν εμφάνιζε επιτυχώς τον εαυτό της ως την καλύτερη εναλλακτική λύση έναντι των αντιπάλων της, περιλαμβανομένου του κ. Φίκο.
The Economist/Καθημερινή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου