Εχει παρέλθει ένας χρόνος από την έναρξη του
οικονομικού πειράματος στη σουηδική πόλη Γκόθενμπουργκ με τη μείωση του
εβδομαδιαίου 40ώρου εργασίας σε 30ωρο και τα πρώτα πορίσματα δείχνουν
αυξημένη παραγωγικότητα, λιγότερες απουσίες και εγρήγορση από τους
εργαζομένους.
«Πλατφόρμα» για τη διεξαγωγή του πειράματος ήταν το γηροκομείο του Γκόθενμπουργκ. Εκεί η ημερήσια εργασία μειώθηκε στο εξάωρο αντί για το καθιερωμένο οκτάωρο, με τις ίδιες αποδοχές. Το οικονομικό πείραμα ξεκίνησε από το 2015 και στα μέσα Απριλίου του 2016 ολοκληρώθηκε η πρώτη αξιολόγηση, με θετικά αποτελέσματα, που έχουν όμως προκαλέσει αντιδράσεις από την κεντροδεξιά αντιπολίτευση της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Νέος τρόπος ζωής
Το πείραμα ήταν πρωτοβουλία της πολιτικής πλειοψηφίας του Αριστερού Κόμματος, των Σοσιαλδημοκρατών και του Κόμματος των Πρασίνων στην περιφέρεια. Μάλιστα, ορισμένες εταιρείες ακολούθησαν το παράδειγμα αυτό και είχαν αύξηση της παραγωγικότητας. Σε τελική φάση, δεν χρειάστηκαν νέες προσλήψεις για να αναπληρωθεί η απώλεια ωρών εργασίας. Αυτό επιβεβαιώνει εταιρεία του Διαδικτύου στη Στοκχόλμη και η πανεπιστημιακή κλινική της Σαχλγκρένσκα, ένα από τα μεγαλύτερα νοσοκομεία στην Ευρώπη, όπου η εφαρμογή του εξάωρου εργασίας ανά ημέρα οδήγησε σε αύξηση των επεμβάσεων κατά 20%.
«Επί μία 40ετία εργαζόμασταν 40ωρο κάθε εβδομάδα και σήμερα έχουμε μια κοινωνία με αυξημένες αναρρωτικές άδειες και πρόωρη συνταξιοδότηση», σχολιάζει ο Ντανιέλ Μπέρμαρ, ηγέτης του Αριστερού Κόμματος στον δήμο του Γκόθενμπουργκ, ο οποίος ξεκίνησε το πείραμα στο γηροκομείο και ελπίζει να καθιερωθεί το νέο ωράριο εργασίας. «Πρέπει να ανοίξει νέα συζήτηση στη Σουηδία για έναν νέο τρόπο ζωής στην εργασία, που θα βοηθήσει στην προστασία του κράτους πρόνοιας την επόμενη 40ετία», προσέθεσε ο ίδιος.
Ο Αρτουτο Περέζ, νοσηλευτής στο συγκεκριμένο γηροκομείο όπου πραγματοποιήθηκε το πείραμα και πατέρας σε μονογονεϊκή οικογένεια, δήλωσε ότι «το καλό είναι ότι ήμαστε ευτυχισμένοι. Και ο ευχαριστημένος εργαζόμενος είναι καλύτερος στη δουλειά του».
Εχει, ωστόσο, ασκηθεί σκληρή κριτική στη γενικότερη εφαρμογή του εβδομαδιαίου 30ώρου εργασίας. Πολλοί ισχυρίζονται ότι μια επέκταση του ωραρίου αυτού θα οδηγήσει σε ελλείψεις παραγωγικότητας όπως συνέβη στη Γαλλία, όπου επικρατεί υποχρεωτικά το 35ωρο από το 2000. Αλλά και στη Γαλλία, παρά τα παράπονα των εταιρειών, δημιουργήθηκαν τελικά «παραθυράκια» στη νομοθεσία που επέτρεψαν την παράταση του εβδομαδιαίου 35ώρου σε 40ωρο.
Αντιδράσεις
Σήμερα ο Γάλλος πρόεδρος, Φρανσουά Ολάντ, είναι αντιμέτωπος με μαζικές απεργιακές κινητοποιήσεις που έχουν παραλύσει τη χώρα, λόγω των σχεδίων που προωθεί για τη χαλάρωση της εργατικής νομοθεσίας. «Δεν μπορούσε να πληρώνουμε τον κόσμο για να μην εργάζεται», δήλωσε η Μαρία Ράιντεν, αντιδήμαρχος στο Γκόθενμπουργκ και μέλος του κόμματος των Μετριοπαθών που ανήκει στην αντιπολίτευση.
«Είναι ακριβώς αυτός ο τρόπος σκέψης που δημιούργησε προβλήματα σε άλλες χώρες της Ευρώπης». Στη Στοκχόλμη, όμως, η νεοσύστατη εταιρεία του Διαδικτύου της Μαρίας Μπραθ έχει ωφεληθεί αισθητά από την εφαρμογή του ημερήσιου εξάωρου εργασίας με τις ίδιες αποδοχές. Την τελευταία τριετία που ισχύει αυτό το σύστημα, η εταιρεία με 20 εργαζομένους έχει διπλασιάσει ετήσια έσοδα και κέρδη. Οπως επισημαίνει ένας υπάλληλος της εταιρείας, «δεν στέλνουμε περιττά e-mails και δεν σπαταλάμε χρόνο σε ανούσιες συσκέψεις».
Εμπνεύστηκαν από την Toyota
Στην πανεπιστημιακή κλινική της Σαλγκρένσκα, η μονάδα ορθοπεδικής υλοποίησε το ημερήσιο εξάωρο εργασίας σε 89 νοσοκόμες και ιατρούς. Σε αρχική φάση, προσέλαβε 15 νέα άτομα για να αναπληρωθεί ο χαμένος χρόνος εργασίας και να αυξηθούν οι ώρες του χειρουργείου. Ο επικεφαλής της μονάδας ορθοπεδικής, Αντρες Χαϊλτάντερ, σημειώνει ότι το πείραμα κόστισε ένα εκατ. κορώνες τον μήνα, δηλαδή 123.000 δολάρια, αλλά έπειτα η παραγωγική ικανότητα έφθασε το 80%. «Επί σειρά ετών, μας λένε πως το οκτάωρο είναι ιδανικό», δηλώνει ο κ. Χαϊλτάντερ. «Αλλά πιστεύω ότι θα πρέπει να επανεξετάσουμε αυτή τη φιλοσοφία. Εάν θέλουμε να αυξήσουμε την παραγωγικότητά μας θα πρέπει να είμαστε ανοικτοί σε νέες ιδέες».
Πηγή έμπνευσης για την πανεπιστημιακή κλινική αποτέλεσε συνεργείο της Toyota σε γειτονικό κτίριο, που εφαρμόζει το ημερήσιο εξάωρο εργασίας εδώ και 13 χρόνια. «Αυτό που διαπιστώσαμε είναι ότι οι εργαζόμενοι έκαναν σε ένα εξάωρο τον ίδιο όγκο εργασίας με το οκτάωρο», σχολιάζει ο Μάρτιν Μπανκ, επικεφαλής του συνεργείου.
«Πλατφόρμα» για τη διεξαγωγή του πειράματος ήταν το γηροκομείο του Γκόθενμπουργκ. Εκεί η ημερήσια εργασία μειώθηκε στο εξάωρο αντί για το καθιερωμένο οκτάωρο, με τις ίδιες αποδοχές. Το οικονομικό πείραμα ξεκίνησε από το 2015 και στα μέσα Απριλίου του 2016 ολοκληρώθηκε η πρώτη αξιολόγηση, με θετικά αποτελέσματα, που έχουν όμως προκαλέσει αντιδράσεις από την κεντροδεξιά αντιπολίτευση της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Νέος τρόπος ζωής
Το πείραμα ήταν πρωτοβουλία της πολιτικής πλειοψηφίας του Αριστερού Κόμματος, των Σοσιαλδημοκρατών και του Κόμματος των Πρασίνων στην περιφέρεια. Μάλιστα, ορισμένες εταιρείες ακολούθησαν το παράδειγμα αυτό και είχαν αύξηση της παραγωγικότητας. Σε τελική φάση, δεν χρειάστηκαν νέες προσλήψεις για να αναπληρωθεί η απώλεια ωρών εργασίας. Αυτό επιβεβαιώνει εταιρεία του Διαδικτύου στη Στοκχόλμη και η πανεπιστημιακή κλινική της Σαχλγκρένσκα, ένα από τα μεγαλύτερα νοσοκομεία στην Ευρώπη, όπου η εφαρμογή του εξάωρου εργασίας ανά ημέρα οδήγησε σε αύξηση των επεμβάσεων κατά 20%.
«Επί μία 40ετία εργαζόμασταν 40ωρο κάθε εβδομάδα και σήμερα έχουμε μια κοινωνία με αυξημένες αναρρωτικές άδειες και πρόωρη συνταξιοδότηση», σχολιάζει ο Ντανιέλ Μπέρμαρ, ηγέτης του Αριστερού Κόμματος στον δήμο του Γκόθενμπουργκ, ο οποίος ξεκίνησε το πείραμα στο γηροκομείο και ελπίζει να καθιερωθεί το νέο ωράριο εργασίας. «Πρέπει να ανοίξει νέα συζήτηση στη Σουηδία για έναν νέο τρόπο ζωής στην εργασία, που θα βοηθήσει στην προστασία του κράτους πρόνοιας την επόμενη 40ετία», προσέθεσε ο ίδιος.
Ο Αρτουτο Περέζ, νοσηλευτής στο συγκεκριμένο γηροκομείο όπου πραγματοποιήθηκε το πείραμα και πατέρας σε μονογονεϊκή οικογένεια, δήλωσε ότι «το καλό είναι ότι ήμαστε ευτυχισμένοι. Και ο ευχαριστημένος εργαζόμενος είναι καλύτερος στη δουλειά του».
Εχει, ωστόσο, ασκηθεί σκληρή κριτική στη γενικότερη εφαρμογή του εβδομαδιαίου 30ώρου εργασίας. Πολλοί ισχυρίζονται ότι μια επέκταση του ωραρίου αυτού θα οδηγήσει σε ελλείψεις παραγωγικότητας όπως συνέβη στη Γαλλία, όπου επικρατεί υποχρεωτικά το 35ωρο από το 2000. Αλλά και στη Γαλλία, παρά τα παράπονα των εταιρειών, δημιουργήθηκαν τελικά «παραθυράκια» στη νομοθεσία που επέτρεψαν την παράταση του εβδομαδιαίου 35ώρου σε 40ωρο.
Αντιδράσεις
Σήμερα ο Γάλλος πρόεδρος, Φρανσουά Ολάντ, είναι αντιμέτωπος με μαζικές απεργιακές κινητοποιήσεις που έχουν παραλύσει τη χώρα, λόγω των σχεδίων που προωθεί για τη χαλάρωση της εργατικής νομοθεσίας. «Δεν μπορούσε να πληρώνουμε τον κόσμο για να μην εργάζεται», δήλωσε η Μαρία Ράιντεν, αντιδήμαρχος στο Γκόθενμπουργκ και μέλος του κόμματος των Μετριοπαθών που ανήκει στην αντιπολίτευση.
«Είναι ακριβώς αυτός ο τρόπος σκέψης που δημιούργησε προβλήματα σε άλλες χώρες της Ευρώπης». Στη Στοκχόλμη, όμως, η νεοσύστατη εταιρεία του Διαδικτύου της Μαρίας Μπραθ έχει ωφεληθεί αισθητά από την εφαρμογή του ημερήσιου εξάωρου εργασίας με τις ίδιες αποδοχές. Την τελευταία τριετία που ισχύει αυτό το σύστημα, η εταιρεία με 20 εργαζομένους έχει διπλασιάσει ετήσια έσοδα και κέρδη. Οπως επισημαίνει ένας υπάλληλος της εταιρείας, «δεν στέλνουμε περιττά e-mails και δεν σπαταλάμε χρόνο σε ανούσιες συσκέψεις».
Εμπνεύστηκαν από την Toyota
Στην πανεπιστημιακή κλινική της Σαλγκρένσκα, η μονάδα ορθοπεδικής υλοποίησε το ημερήσιο εξάωρο εργασίας σε 89 νοσοκόμες και ιατρούς. Σε αρχική φάση, προσέλαβε 15 νέα άτομα για να αναπληρωθεί ο χαμένος χρόνος εργασίας και να αυξηθούν οι ώρες του χειρουργείου. Ο επικεφαλής της μονάδας ορθοπεδικής, Αντρες Χαϊλτάντερ, σημειώνει ότι το πείραμα κόστισε ένα εκατ. κορώνες τον μήνα, δηλαδή 123.000 δολάρια, αλλά έπειτα η παραγωγική ικανότητα έφθασε το 80%. «Επί σειρά ετών, μας λένε πως το οκτάωρο είναι ιδανικό», δηλώνει ο κ. Χαϊλτάντερ. «Αλλά πιστεύω ότι θα πρέπει να επανεξετάσουμε αυτή τη φιλοσοφία. Εάν θέλουμε να αυξήσουμε την παραγωγικότητά μας θα πρέπει να είμαστε ανοικτοί σε νέες ιδέες».
Πηγή έμπνευσης για την πανεπιστημιακή κλινική αποτέλεσε συνεργείο της Toyota σε γειτονικό κτίριο, που εφαρμόζει το ημερήσιο εξάωρο εργασίας εδώ και 13 χρόνια. «Αυτό που διαπιστώσαμε είναι ότι οι εργαζόμενοι έκαναν σε ένα εξάωρο τον ίδιο όγκο εργασίας με το οκτάωρο», σχολιάζει ο Μάρτιν Μπανκ, επικεφαλής του συνεργείου.
NEW YORK TIMES/KATHIMERINI
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου