Οι παλινωδίες του Αραβικού Συνδέσμου, ο οποίος ανέστειλε τη συμμετοχή της Συρίας στις εργασίες και την περασμένη Τετάρτη αποφάσιζε να δώσει τρεις ακόμα ημέρες διορία στο καθεστώς Ασαντ προκειμένου αυτό να τερματίσει τη βίαιη καταστολή, μονοπώλησε το ενδιαφέρον των μέσων ενημέρωσης.
Η «δεύτερη ευκαιρία» που πήρε το συριακό καθεστώς, σε συνδυασμό με την πρώτη μεγάλη επίθεση του στρατού της αντιπολίτευσης –ο Ελεύθερος Συριακός Στρατός έπληξε τα ξημερώματα της Τετάρτης βάση της υπηρεσίας πληροφοριών–, ήρθε να επισκιάσει έναν παράγοντα που μπορεί να διαδραματίσει καταλυτικό ρόλο στις εξελίξεις. Ο λόγος περί της διαρκώς αυξανόμενης εχθρότητας του ισχυρότερου και καλύτερα διασυνδεδεμένου με τα διεθνή κέντρα αποφάσεων γείτονα της Συρίας, της Τουρκίας.
Πριν από την εξέγερση του περασμένου Μαρτίου, ο Τούρκος πρωθυπουργός, Ταγίπ Ερντογάν, είχε επενδύσει σημαντικά κεφάλαια στο πλαίσιο της σύσφιγξης των σχέσεων με τη Συρία, με την οποία η χώρα του είχε βρεθεί ένα βήμα πριν από τον πόλεμο στις αρχές της δεκαετίας του ’90. Το 2004, η ραγδαία βελτίωση των διμερών σχέσεων της Τουρκίας με τη Συρία επισφραγίστηκε με τη συνθήκη Ελεύθερου Εμπορίου. Σήμερα, η εν λόγω συνθήκη έχει εξελιχθεί σε σχέση αλληλεξάρτησης, που δεδομένου του αποκλεισμού της Συρίας ενισχύει τη διαπραγματευτική ισχύ της Αγκυρας. Η Τουρκία έχει ήδη επιβάλει μονομερείς οικονομικές κυρώσεις στο καθεστώς Ασαντ και έχει προειδοποιήσει ότι έπονται και νέες, μεταξύ των οποίων και η διακοπή της παροχής ηλεκτροδότησης.
Στις αρχές της εβδομάδας, ο κ. Ερντογάν αύξησε κι άλλο την πίεση, κατηγορώντας προσωπικά τον Σύρο πρόεδρο, Μπασάρ Ασαντ, ότι «τρέφεται με το αίμα των πολιτών» μετά τη μη εφαρμογή από πλευράς Δαμασκού όσων συμφωνήθηκαν με τον Αραβικό Σύνδεσμο για τον τερματισμό της αιματοχυσίας. «Κανένα καθεστώς δεν επιβιώνει σκοτώνοντας και φυλακίζοντας», προειδοποίησε ο Τούρκος πρωθυπουργός. «Κανείς δεν μπορεί να χτίσει ένα μέλλον πάνω στο αίμα των καταπιεσμένων».
Οι πρωτοβουλίεςΤα πραγματικά κίνητρα της Τουρκίας, ωστόσο, δεν είναι ξεκάθαρα. Το ενδεχόμενο πρόκλησης μιας χαοτικής κατάστασης στα νότια σύνορά της και μια διολίσθηση της Συρίας στον εμφύλιο επαρκούν για να προκαλέσουν μια στρατιωτική επέμβαση. Η Τουρκία, επίσης, μοιάζει να διακατέχεται από μια επιθυμία να βρίσκεται πάντα μπροστά από τη διαρκώς μεταβαλλόμενη αραβική κοινή γνώμη. Την ώρα που ο Ιορδανός μονάρχης Αμπντάλα και ο βασιλιάς της Σαουδικής Αραβίας Αμπντουλάχ έχουν ταχθεί ξεκάθαρα υπέρ των εξεγερθέντων, όλες οι ενδείξεις συνηγορούν ότι ο κ. Ερντογάν και ο υπουργός των Εξωτερικών του, Αχμέτ Νταβούτογλου, προετοιμάζονται πυρετωδώς για τη μετά Ασαντ εποχή.
Επισημαίνεται ότι πρωτοβουλίες της Τουρκίας χαίρουν της απόλυτης υποστήριξης των ΗΠΑ, αλλά προκαλούν δυσφορία στη φίλα προσκείμενη στο καθεστώς Ρωσία.
Κυκλοφορούν ήδη σενάρια ότι η Τουρκία θα εισβάλει στη βόρεια Συρία με στόχο τη δημιουργία θυλάκου ασφαλείας για τους πολίτες που θα αναγκαστούν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους. Ηδη, χιλιάδες Σύροι πρόσφυγες έχουν βρει καταφύγιο στη νοτιοανατολική Τουρκία. Την ίδια στιγμή δε, η εφημερίδα «Χουριέτ» αποκάλυψε ότι ο πρόεδρος της χώρας, Αμπντουλάχ Γκιουλ, έχει προειδοποιήσει το συριακό καθεστώς ότι θα κληθεί να καταβάλει βαρύτατο τίμημα αν επιχειρήσει να προκαλέσει αναστάτωση στις επαρχίες της Τουρκίας όπου κυριαρχεί το κουρδικό στοιχείο.
Τέλος, ο φόβος ότι η διολίσθηση της Συρίας στον εμφύλιο μπορεί να αποσταθεροποιήσει μια ευρύτερη περιοχή από τη νοτιανατολική Τουρκία, μέχρι το Ιράκ και το Ιράν μπορεί να επισπεύσει την παρέμβαση της Αγκυρας.
Η «δεύτερη ευκαιρία» που πήρε το συριακό καθεστώς, σε συνδυασμό με την πρώτη μεγάλη επίθεση του στρατού της αντιπολίτευσης –ο Ελεύθερος Συριακός Στρατός έπληξε τα ξημερώματα της Τετάρτης βάση της υπηρεσίας πληροφοριών–, ήρθε να επισκιάσει έναν παράγοντα που μπορεί να διαδραματίσει καταλυτικό ρόλο στις εξελίξεις. Ο λόγος περί της διαρκώς αυξανόμενης εχθρότητας του ισχυρότερου και καλύτερα διασυνδεδεμένου με τα διεθνή κέντρα αποφάσεων γείτονα της Συρίας, της Τουρκίας.
Πριν από την εξέγερση του περασμένου Μαρτίου, ο Τούρκος πρωθυπουργός, Ταγίπ Ερντογάν, είχε επενδύσει σημαντικά κεφάλαια στο πλαίσιο της σύσφιγξης των σχέσεων με τη Συρία, με την οποία η χώρα του είχε βρεθεί ένα βήμα πριν από τον πόλεμο στις αρχές της δεκαετίας του ’90. Το 2004, η ραγδαία βελτίωση των διμερών σχέσεων της Τουρκίας με τη Συρία επισφραγίστηκε με τη συνθήκη Ελεύθερου Εμπορίου. Σήμερα, η εν λόγω συνθήκη έχει εξελιχθεί σε σχέση αλληλεξάρτησης, που δεδομένου του αποκλεισμού της Συρίας ενισχύει τη διαπραγματευτική ισχύ της Αγκυρας. Η Τουρκία έχει ήδη επιβάλει μονομερείς οικονομικές κυρώσεις στο καθεστώς Ασαντ και έχει προειδοποιήσει ότι έπονται και νέες, μεταξύ των οποίων και η διακοπή της παροχής ηλεκτροδότησης.
Στις αρχές της εβδομάδας, ο κ. Ερντογάν αύξησε κι άλλο την πίεση, κατηγορώντας προσωπικά τον Σύρο πρόεδρο, Μπασάρ Ασαντ, ότι «τρέφεται με το αίμα των πολιτών» μετά τη μη εφαρμογή από πλευράς Δαμασκού όσων συμφωνήθηκαν με τον Αραβικό Σύνδεσμο για τον τερματισμό της αιματοχυσίας. «Κανένα καθεστώς δεν επιβιώνει σκοτώνοντας και φυλακίζοντας», προειδοποίησε ο Τούρκος πρωθυπουργός. «Κανείς δεν μπορεί να χτίσει ένα μέλλον πάνω στο αίμα των καταπιεσμένων».
Οι πρωτοβουλίεςΤα πραγματικά κίνητρα της Τουρκίας, ωστόσο, δεν είναι ξεκάθαρα. Το ενδεχόμενο πρόκλησης μιας χαοτικής κατάστασης στα νότια σύνορά της και μια διολίσθηση της Συρίας στον εμφύλιο επαρκούν για να προκαλέσουν μια στρατιωτική επέμβαση. Η Τουρκία, επίσης, μοιάζει να διακατέχεται από μια επιθυμία να βρίσκεται πάντα μπροστά από τη διαρκώς μεταβαλλόμενη αραβική κοινή γνώμη. Την ώρα που ο Ιορδανός μονάρχης Αμπντάλα και ο βασιλιάς της Σαουδικής Αραβίας Αμπντουλάχ έχουν ταχθεί ξεκάθαρα υπέρ των εξεγερθέντων, όλες οι ενδείξεις συνηγορούν ότι ο κ. Ερντογάν και ο υπουργός των Εξωτερικών του, Αχμέτ Νταβούτογλου, προετοιμάζονται πυρετωδώς για τη μετά Ασαντ εποχή.
Επισημαίνεται ότι πρωτοβουλίες της Τουρκίας χαίρουν της απόλυτης υποστήριξης των ΗΠΑ, αλλά προκαλούν δυσφορία στη φίλα προσκείμενη στο καθεστώς Ρωσία.
Κυκλοφορούν ήδη σενάρια ότι η Τουρκία θα εισβάλει στη βόρεια Συρία με στόχο τη δημιουργία θυλάκου ασφαλείας για τους πολίτες που θα αναγκαστούν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους. Ηδη, χιλιάδες Σύροι πρόσφυγες έχουν βρει καταφύγιο στη νοτιοανατολική Τουρκία. Την ίδια στιγμή δε, η εφημερίδα «Χουριέτ» αποκάλυψε ότι ο πρόεδρος της χώρας, Αμπντουλάχ Γκιουλ, έχει προειδοποιήσει το συριακό καθεστώς ότι θα κληθεί να καταβάλει βαρύτατο τίμημα αν επιχειρήσει να προκαλέσει αναστάτωση στις επαρχίες της Τουρκίας όπου κυριαρχεί το κουρδικό στοιχείο.
Τέλος, ο φόβος ότι η διολίσθηση της Συρίας στον εμφύλιο μπορεί να αποσταθεροποιήσει μια ευρύτερη περιοχή από τη νοτιανατολική Τουρκία, μέχρι το Ιράκ και το Ιράν μπορεί να επισπεύσει την παρέμβαση της Αγκυρας.
The Guardian
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου