Ο σύγχρονος συντηρητισμός, που μετέτρεψε το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα από την μετριοπαθή παράταξη του Ντουάιτ Αϊζενχάουερ στην ακραία δεξιά που είναι σήμερα, γεννήθηκε εν πολλοίς στην Καλιφόρνια. Η πολιτεία αυτή, και όχι ο Νότος, γέννησε τον σημερινό θρησκευτικό συντηρητισμό· εξέλεξε κυβερνήτη τον Ρόναλντ Ρίγκαν· ξεκίνησε την φορολογική επανάσταση της δεκαετίας του '70.
Αλλά αυτά έγιναν τότε. Στις επόμενες δεκαετίες, η Καλιφόρνια έγινε πιο προοδευτική και αυτό οφείλεται κατά μεγάλο μέρος στο αυξανόμενο μερίδιο των μη λευκών ανάμεσα στους ψηφοφόρους. Ως αποτέλεσμα, εκτός από την εκλογή κυβερνήτη, η Καλιφόρνια παραμένει σταθερά Δημοκρατική από τα τέλη της δεκαετίας του '90.
Και αφότου άλλαξαν οι πολιτικές ισορροπίες, οι συντηρητικοί κηρύσσουν καταδικασμένη την πολιτεία. Οι λεπτομέρειες αλλάζουν αλλά το ηθικό δίδαγμα παραμένει το ίδιο: οι προοδευτικοί γονατίζουν την Καλιφόρνια.
Πριν από μια δεκαετία, η πολιτεία υποτίθεται ότι ήταν καταδικασμένη λόγω των οικολόγων. Αυτοί μπλόκαραν τα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και το αποτέλεσμα ήταν μπλακάουτ και αύξηση στην τιμή του ρεύματος. Όμως κάτι περίεργο συνέβη στον δρόμο προς την καταστροφή: αποδείχθηκε ότι ο κύριος ένοχος για την κρίση στο ηλεκτρικό ήταν η απορύθμιση, η οποία άνοιξε την πόρτα στη στυγνή χειραγώγηση της αγοράς. Όταν η χειραγώγηση εξέλειπε, το ίδιο και τα μπλακάουτ.
Απτόητοι οι συντηρητικοί, λίγα χρόνια αργότερα βρήκαν άλλη γραμμή επίθεσης. Αυτή τη φορά υποστήριξαν ότι η σπατάλη των προοδευτικών και οι καλοπληρωμένοι δημόσιοι υπάλληλοι θα έφερναν την καταστροφή στην Καλιφόρνια. Όταν έσκασε η εθνική φούσκα των ακινήτων, το πλήγμα στην πολιτεία ήταν ιδιαίτερα βαρύ. Για άλλη μια φορά άρχισαν τα όργανα περί επικείμενης καταστροφής: η Καλιφόρνια είναι η Ελλάδα της Αμερικής.
Για άλλη μια φορά αποδείχθηκε ότι προέτρεξαν. Η ανεργία παραμένει υψηλή ανάμεσα στους Καλιφορνέζους αλλά μειώνεται ενώ αναμένεται και πλεόνασμα στον προϋπολογισμό. Αντί να ανακηρύξει κρίση ελληνικού τύπου, ο κυβερνήτης Τζέρι Μπράουν δηλώνει ότι η Καλιφόρνια επανέρχεται. Περιττό να πούμε ότι οι συνήθεις ύποπτοι συνεχίζουν να προβλέπουν την καταστροφή που, αυτή την φορά, θα προέλθει ακριβώς από εκείνες τις αυξήσεις στη φορολογία που μείωσαν το έλλειμμα του προϋπολογισμού και που θα διώξουν εκτός πολιτείας εκατομμυριούχους και επιχειρηματίες.
Ισως όμως οι σοβαρές μελέτες βρίσκουν ελάχιστες αποδείξεις για το ότι η αύξηση της φορολογίας κάνει μαζικά τους πλούσιους να μετακομίσουν ή ότι έχει σημαντικές επιπτώσεις στην ανάπτυξη.
Τι μας διδάσκει λοιπόν όλη αυτή η καταστροφολογία; Δεν υπονοώ ότι όλα βαίνουν καλώς στην Καλιφόρνια. Όμως τα προβλήματα που υπάρχουν σήμερα δεν έχουν καμία σχέση με τον «θάνατο λόγω προοδευτισμού» που προβλέπουν συνεχώς οι Κασσάνδρες.
Η Καλιφόρνια δεν είναι μια πολιτεία στην οποία οι προοδευτικοί έχουν ξεφύγει και κάνουν τα δικά τους αλλά μια πολιτεία στην οποία η προοδευτική πλειοψηφία ήταν ουσιαστικά δέσμια μιας φανατικής συντηρητικής μειοψηφίας που, χάρη στους νόμους περί ενισχυμένης πλειοψηφίας, είχε καταφέρει να μπλοκάρει τις αποτελεσματικές πολιτικές.
Και εδώ συμβαίνουν ενδιαφέροντα πράγματα. Με τα χρόνια, οι Ρεπουμπλικανοί της Καλιφόρνιας μετακινήθηκαν προς τα δεξιά ενώ η πολιτεία μετακινούταν προς τα αριστερά, όμως διατήρησαν την πολιτική επιρροή τους χάρη στην δυνατότητά τους να μπλοκάρουν. Αλλά σήμερα το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα έχει πέσει τόσο χαμηλά που χάνει ακόμη και την δύναμή του να μπλοκάρει κι αυτό επέτρεψε στον Μπράουν να περάσει την αύξηση στην φορολογία και στις δαπάνες για υποδομές.
Αν αυτή η πολιτική πετύχει, θα έχει επιπτώσεις σε ολόκληρες τις ΗΠΑ. Αλλωστε η ιστορία της Καλιφόρνιας, όπου ένα ριζοσπαστικοποιημένο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα αποξενώθηκε όλο και περισσότερο από το όλο και πιο ποικίλο και κοινωνικά προοδευτικό εκλογικό σώμα και τελικά περιθωριοποιήθηκε, επαναλαμβάνεται στην εθνική σκηνή.
Αλλά αυτά έγιναν τότε. Στις επόμενες δεκαετίες, η Καλιφόρνια έγινε πιο προοδευτική και αυτό οφείλεται κατά μεγάλο μέρος στο αυξανόμενο μερίδιο των μη λευκών ανάμεσα στους ψηφοφόρους. Ως αποτέλεσμα, εκτός από την εκλογή κυβερνήτη, η Καλιφόρνια παραμένει σταθερά Δημοκρατική από τα τέλη της δεκαετίας του '90.
Και αφότου άλλαξαν οι πολιτικές ισορροπίες, οι συντηρητικοί κηρύσσουν καταδικασμένη την πολιτεία. Οι λεπτομέρειες αλλάζουν αλλά το ηθικό δίδαγμα παραμένει το ίδιο: οι προοδευτικοί γονατίζουν την Καλιφόρνια.
Πριν από μια δεκαετία, η πολιτεία υποτίθεται ότι ήταν καταδικασμένη λόγω των οικολόγων. Αυτοί μπλόκαραν τα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και το αποτέλεσμα ήταν μπλακάουτ και αύξηση στην τιμή του ρεύματος. Όμως κάτι περίεργο συνέβη στον δρόμο προς την καταστροφή: αποδείχθηκε ότι ο κύριος ένοχος για την κρίση στο ηλεκτρικό ήταν η απορύθμιση, η οποία άνοιξε την πόρτα στη στυγνή χειραγώγηση της αγοράς. Όταν η χειραγώγηση εξέλειπε, το ίδιο και τα μπλακάουτ.
Απτόητοι οι συντηρητικοί, λίγα χρόνια αργότερα βρήκαν άλλη γραμμή επίθεσης. Αυτή τη φορά υποστήριξαν ότι η σπατάλη των προοδευτικών και οι καλοπληρωμένοι δημόσιοι υπάλληλοι θα έφερναν την καταστροφή στην Καλιφόρνια. Όταν έσκασε η εθνική φούσκα των ακινήτων, το πλήγμα στην πολιτεία ήταν ιδιαίτερα βαρύ. Για άλλη μια φορά άρχισαν τα όργανα περί επικείμενης καταστροφής: η Καλιφόρνια είναι η Ελλάδα της Αμερικής.
Για άλλη μια φορά αποδείχθηκε ότι προέτρεξαν. Η ανεργία παραμένει υψηλή ανάμεσα στους Καλιφορνέζους αλλά μειώνεται ενώ αναμένεται και πλεόνασμα στον προϋπολογισμό. Αντί να ανακηρύξει κρίση ελληνικού τύπου, ο κυβερνήτης Τζέρι Μπράουν δηλώνει ότι η Καλιφόρνια επανέρχεται. Περιττό να πούμε ότι οι συνήθεις ύποπτοι συνεχίζουν να προβλέπουν την καταστροφή που, αυτή την φορά, θα προέλθει ακριβώς από εκείνες τις αυξήσεις στη φορολογία που μείωσαν το έλλειμμα του προϋπολογισμού και που θα διώξουν εκτός πολιτείας εκατομμυριούχους και επιχειρηματίες.
Ισως όμως οι σοβαρές μελέτες βρίσκουν ελάχιστες αποδείξεις για το ότι η αύξηση της φορολογίας κάνει μαζικά τους πλούσιους να μετακομίσουν ή ότι έχει σημαντικές επιπτώσεις στην ανάπτυξη.
Τι μας διδάσκει λοιπόν όλη αυτή η καταστροφολογία; Δεν υπονοώ ότι όλα βαίνουν καλώς στην Καλιφόρνια. Όμως τα προβλήματα που υπάρχουν σήμερα δεν έχουν καμία σχέση με τον «θάνατο λόγω προοδευτισμού» που προβλέπουν συνεχώς οι Κασσάνδρες.
Η Καλιφόρνια δεν είναι μια πολιτεία στην οποία οι προοδευτικοί έχουν ξεφύγει και κάνουν τα δικά τους αλλά μια πολιτεία στην οποία η προοδευτική πλειοψηφία ήταν ουσιαστικά δέσμια μιας φανατικής συντηρητικής μειοψηφίας που, χάρη στους νόμους περί ενισχυμένης πλειοψηφίας, είχε καταφέρει να μπλοκάρει τις αποτελεσματικές πολιτικές.
Και εδώ συμβαίνουν ενδιαφέροντα πράγματα. Με τα χρόνια, οι Ρεπουμπλικανοί της Καλιφόρνιας μετακινήθηκαν προς τα δεξιά ενώ η πολιτεία μετακινούταν προς τα αριστερά, όμως διατήρησαν την πολιτική επιρροή τους χάρη στην δυνατότητά τους να μπλοκάρουν. Αλλά σήμερα το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα έχει πέσει τόσο χαμηλά που χάνει ακόμη και την δύναμή του να μπλοκάρει κι αυτό επέτρεψε στον Μπράουν να περάσει την αύξηση στην φορολογία και στις δαπάνες για υποδομές.
Αν αυτή η πολιτική πετύχει, θα έχει επιπτώσεις σε ολόκληρες τις ΗΠΑ. Αλλωστε η ιστορία της Καλιφόρνιας, όπου ένα ριζοσπαστικοποιημένο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα αποξενώθηκε όλο και περισσότερο από το όλο και πιο ποικίλο και κοινωνικά προοδευτικό εκλογικό σώμα και τελικά περιθωριοποιήθηκε, επαναλαμβάνεται στην εθνική σκηνή.
Krugman Paul
New York Times
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου