Τι γίνεται, όμως, σήμερα; Οι αξιωματούχοι της Ουάσιγκτον απαριθμούν εντυπωσιακό κατάλογο επιτευγμάτων. Ο Οσάμα μπιν Λάντεν είναι νεκρός και η Αλ Κάιντα έχει τραπεί σε φυγή, τα στρατεύματα επέστρεψαν από το Ιράκ και αποχωρούν σταδιακά και από το Αφγανιστάν, ενώ, τέλος, η Αμερική κατέστη και πάλι δημοφιλής στον έξω κόσμο. Το έθνος πέρασε τη στενωπό. Τα κακά χρόνια του Μπους πέρασαν πια.
Οι επιτυχίες της κυβέρνησης Ομπάμα είναι εντυπωσιακές, ενώ η εξωτερική πολιτική μπορεί να αποδειχθεί το ισχυρό χαρτί του Αμερικανού προέδρου στην προεκλογική του εκστρατεία το 2012. Τα στελέχη του Λευκού Οίκου δεν πρέπει, πάντως, να ξεχνούν ότι ο Ομπάμα δεν θα έχει τον Μπους αντίπαλό του. Η καταδίκη των ελλείψεων του παρελθόντος δεν αρκεί, καθώς σημασία έχουν οι νέοι κίνδυνοι.
Σε μια παραμονή προεδρικών εκλογών, η εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης αφορά περισσότερο την ανταλλαγή συγχαρητηρίων και λιγότερο τη διαμόρφωση ευκρινούς στρατηγικής για το μέλλον. Αντί να συγκρίνει τον εαυτό του με τον προκάτοχό του, ο Ομπάμα θα κάνει καλύτερα να κοιτάζει στο 2012 και πέρα από αυτό: πώς θα επηρεάσει μια δεύτερη προεδρία Ομπάμα τον κόσμο; Ποιο στρατηγικό όραμα θα αποτελέσει το κίνητρο της πολιτικής του;
Ο πρόεδρος Ομπάμα πρέπει λοιπόν να δώσει έμφαση σε τρία προβλήματα, που αναμένεται να κυριαρχήσουν στο διεθνές προσκήνιο μετά τις εκλογές του 2012.
- Η παγκόσμια πολιτική αφύπνιση. Αυτό τον όρο χρησιμοποίησε, το 2008, ο Ζμπίγκνιου Μπρεζίνσκι, πρώην σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, για να περιγράψει τη χειραφέτηση των πολιτών στην εποχή του Διαδικτύου. Η χρονιά που ξεκίνησε με την Αραβική Ανοιξη κλείνει με ανοιχτές εκδηλώσεις διαφωνίας κατά του Βλαντιμίρ Πούτιν. Το περιοδικό ΤΙΜΕ επιλέγει τον ανώνυμο διαδηλωτή ως το πρόσωπο της χρονιάς.
Οπως, όμως, και με κάθε επανάσταση, αμφίβολο παραμένει εάν οι εξεγέρσεις αυτές θα οδηγήσουν σε μεγαλύτερη διαφάνεια ή θα καταλήξουν σε νέο κύμα αυταρχισμού. Ενα από τα διδάγματα της αμερικανικής ιστορίας είναι ότι οι επιτυχημένες επαναστάσεις πρέπει να σταθεροποιηθούν χάρη σε ισχυρό σύνταγμα και σε χάρτα θεμελιωδών δικαιωμάτων, που θα προστατεύουν τον πολίτη και τις μειονότητες.
- Η ανάταξη των σχέσεων με το Πακιστάν.
Ο Ομπάμα ορθώς αντιλήφθηκε ότι ο πόλεμος στο Αφγανιστάν πρέπει να συνδεθεί με τη σταθερότητα του Πακιστάν. Η προσέγγισή του, όμως, δεν έφερε τα επιθυμητά αποτελέσματα, με το Πακιστάν να τείνει να καταστεί το πρώτο πυρηνικό «αποτυχημένο κράτος». Ο αρχηγός του στρατού του Πακιστάν, στρατηγός Παρβέζ Καγιανί, εξέδωσε ημερήσια διάταξη στις 30 Νοεμβρίου, τέσσερις ημέρες μετά το συνοριακό επεισόδιο που προκάλεσε τον θάνατο 24 Πακιστανών στρατιωτών από αμερικανικό βομβαρδισμό, στην οποία ανέφερε, θεωρώντας το περιστατικό ηθελημένη αμερικανική επίθεση: «Δεν θα επιτρέψουμε στους εισβολείς να φύγουν ατιμώρητοι».
Οταν το Πακιστάν μιλάει σαν να βρισκόταν σε πόλεμο με τις ΗΠΑ, η ώρα είναι κατάλληλη για πλήρη ανάταξη των σχέσεων. Μια νέα αρχή πρέπει να βασιστεί στην πιο ελπιδοφόρα εξέλιξη στην περιοχή: την πρόσφατη βελτίωση των σχέσεων Ινδίας - Πακιστάν και την κοινή τους επιδίωξη να εμποδίσουν το ξέσπασμα εμφυλίου στο Αφγανιστάν. Ενα Πακιστάν με ισχυρότερους εμπορικούς δεσμούς με την Ινδία θα γίνει πιο εύρωστο, πιο συνδεδεμένο με την παγκόσμια πολιτική αφύπνιση, πιο ασφαλές στρατιωτικά και καλύτερα εξοπλισμένο να επιβιώσει ως δημοκρατία.
- Μια νοήμονα και συνολική πολιτική απέναντι στο Ιράν.
Οι Ρεπουμπλικανοί υποψήφιοι έχουν επιλέξει την οδό των παράτολμων απειλών στρατιωτικής δράσης κατά του Ιράν. Για να τους αντιμετωπίσει, ο Ομπάμα οφείλει να παρουσιάσει σαφή και αξιόπιστη εναλλακτική προσέγγιση ανάσχεσης του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος.
Η ακόλουθη είναι μια σκληρή αλλά λογική ιρανική στρατηγική: Η επιβολή κυρώσεων, που θα πλήξουν σταδιακά την ικανότητα της Τεχεράνης να εξάγει πετρέλαιο, υποχρεώνοντας το ιρανικό καθεστώς να επιλέξει εάν θα είναι πετρελαϊκή ή πυρηνική δύναμη. Παράλληλα, οι ΗΠΑ θα πρέπει να επινοήσουν μεθόδους άρσης ενδεχόμενου αποκλεισμού των Στενών του Ορμούζ, σε λιγότερο από επτά ημέρες και -τέλος- τον συντονισμό με συμμάχους σε Ευρώπη, Περσικό Κόλπο και Ασία, ώστε η πίεση στο Ιράν να μη διαταράξει μια ήδη κλονισμένη παγκόσμια οικονομία.
Η κυβέρνηση της Ουάσιγκτον εξετάζει μια τέτοια ρεαλιστική στρατηγική για το Ιράν, ενώ ο πρόεδρος πρέπει να την παρουσιάσει σύντομα. Η στρατηγική αυτή θα αποτελέσει το καλύτερο αντίβαρο στις εκκλήσεις του Νιουτ Γκίνγκριτς και άλλων Ρεπουμπλικανών για βομβαρδισμό του Ιράν.
Ο Ομπάμα δικαιούται να εμφανίζεται ως πρόεδρος με επιτυχίες στην εξωτερική πολιτική μόνο εάν παρουσιάσει με σαφήνεια τα σχέδια για τη δεύτερη θητεία του.
Tου David Ignatius
Washington Post
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου