Στις πρώτες του δηλώσεις μετά τις συλλήψεις, ο Τούρκος πρωθυπουργός υιοθέτησε μαχητικό ύφος: «Δεν θα υποκύψουμε σε απειλές. Ας επιλέξουν όποια βρώμικη μέθοδο θέλουν... Η Τουρκία δεν είναι μπανανία». Η σημαντικότερη επιτυχία του Ερντογάν υπήρξε η έξωση του στρατού από την πολιτική σκηνή. Αυτό κατέστη δυνατό χάρη στη βοήθεια του Γκιουλέν, από την αυτοεξορία του στην ύπαιθρο της αμερικανικής Πενσιλβάνια.
Ο Ερντογάν εστράφη τώρα εναντίον του πάλαι ποτέ συμμάχου του, σε μια μάχη που μπορεί να κρίνει το μέλλον του ιδίου, καθώς και της τουρκικής πολιτικής. Οσο παράξενο και αν ακούγεται, ο Γκιουλέν είναι ίσως η μόνη δύναμη, ικανή να ανακόψει την πορεία του Ερντογάν προς τον αυταρχισμό και να συντηρήσει τη μετριοπαθή φύση του τουρκικού Ισλάμ.
Ο κ. Γκιουλέν έχει τώρα την επιλογή να κινητοποιήσει το ποίμνιό του, που φέρεται να αριθμεί εκατομμύρια πιστούς, κατά του κ. Ερντογάν και του κυβερνώντος κόμματος ΑΚΡ ενόψει των δημοτικών εκλογών του Μαρτίου. Αν πράξει κάτι τέτοιο, η στήριξή τους θα είναι ικανή να στερήσει τον Δήμο της Κωσταντινούπολης από το ΑΚΡ; Τι θα σήμαινε κάτι τέτοιο για τις ελπίδες του Ερντογάν να μεταπηδήσει στην προεδρία της Δημοκρατίας μετά τη λήξη της θητειας Γκιουλ τον Αύγουστο;
Οι απόψεις διίστανται σε ό,τι αφορά την κατάληξη αυτού που ο αναλυτής Καντρί Γκιουρσέλ ονομάζει το «μοχθηρό διαζύγιο». Με τους μοχλούς της εξουσίας στα χέρια του, ο Ερντογάν δείχνει ότι βρίσκεται σε ισχυρή θέση. Εχει στο μεταξύ δεσμευθεί να καταργήσει σταδιακά τα χιλιάδες ιδιωτικά φροντιστήρια, 25% των οποίων ανήκουν σε οπαδούς του Γκιουλέν. Η απόφαση αυτή, που ανακοινώθηκε τον περασμένο μήνα, προκάλεσε κύμα διαμαρτυριών, με τον ίδιο τον Γκιουλέν να καταδικάζει την τυραννία των «νέων Φαραώ». Ο Ερντογάν εγκαινίασε ήδη την εκκαθάριση των υπουργείων, των σωμάτων ασφαλείας και της δικαστικής εξουσίας από τους «γκιουλενιστές», που σύμφωνα με τον πρωθυπουργό ασκούν «παράλληλη εξουσία».
Οι «πράκτορες» αυτοί κατηγορούνται από τον Ερντογάν ως πηγή σημαντικών διαρροών διαβαθμισμένων εγγράφων στα μέσα ενημέρωσης, μεταξύ των οποίων διαταγή με την υπογραφή του Ερντογάν, που καλεί σε «ξεδόντιασμα» των θρησκευτικών οργανώσεων, συμπεριλαμβανομένης και εκείνης του Γκιουλέν. Η εισαγγελία εγκαινίασε έρευνα γύρω από τον Μεχμέτ Μπαρανσού, δημοσιογράφο που δημοσίευσε το επίμαχο έγγραφο του πρωθυπουργού. Ο Μπαρανσού μπορεί να αντιμετωπίσει κατηγορίες κατασκοπείας.
Η απόφαση αυτή του Ερντογάν ελήφθη σε πείσμα της μεγάλης απήχησης που είχαν οι αποκαλύψεις του Μπαρανσού όταν αφορούσαν τη δραστηριότητα των στρατηγών της «Εργκένεκον», που καταδικάστηκαν πρόσφατα για την απόπειρα πραξικοπήματος. Η εκστρατεία του Ερντογάν εναντίον του Μπαρανσού και της εφημερίδας «Ταράφ» αποτελεί ένα ακόμη παράδειγμα απόπειρας φίμωσης του Τύπου από τον Τούρκο πρωθυπουργό.
Πολλά σενάρια πλέκονται επίσης γύρω από το τι ώθησε τον Ερντογάν να κινηθεί εναντίον του Γκιουλέν σε αυτήν τη χρονική συγκυρία. Η πιθανότερη απάντηση έχει να κάνει με την πρόθεση του πρωθυπουργού να αποκαλύψει την ύπαρξη «άξονα Γκιουλέν - Ισραήλ», που επιδιώκει την πτώση της κυβέρνησής του. Οι υποψίες του επιβεβαιώθηκαν με τη δημόσια κριτική που άσκησε ο Γκιουλέν για τη ρήξη Τουρκίας - Ισραήλ το 2010.
Είναι πολύ νωρίς για να προβλέψουμε ποιος θα αναδειχθεί νικητής της αντιπαράθεσης. Πρόσφατες δημοσκοπήσεις δίνουν στο ΑΚΡ πρόθεση ψήφου της τάξεως του 50%, ενώ όπως λέει και ο ίδιος ο Ερντογάν, «η κάλπη είναι αυτή που θα δείξει...».
The Economist
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου